Nog niet zo lang geleden vond ik een pot vol knopen in een kringloopwinkel. Ieder knoopje was goudkleurig en toch ook anders. Ieder knoopje was uniek. Ik bewaarde ze in een blikje in mijn postkamer en haalde ze tevoorschijn toen ik een speciale toevoeging voor een cadeautje zocht. De goudkleurige knopen combineren zo heerlijk met glimmende papiertjes, die me ook dat kringloopschattengevoel geven, zoals het bloemetjespapier met gouden ondergrond dat ik bij Vlinders in je buik vond.

• Cadeaupapier Flower Field gold – jade blue
• Cadeaupapier Galaxy Blue Gold Foil
• Stickers Flower Field gold – pink/blue
• Cadeaupapier Birds old green
• Doos 11 x 11 x 4,2

Het knoopje van Johannes Klabbers

Als ik een knoopje zie, denk ik automatisch aan het verhaal over het knoopje van Johannes Klabbers. Ik las erover in ’Stevig staan in een kwetsbare wereld’, een boek van Claartje Kruijff. Claartje hoorde het verhaal tijdens een college van het vak Interreligieuze spiritual care, waar zij samen met geestelijk verzorgers vanuit verschillende tradities zat. Tijdens dat college moesten ze iets over zichzelf vertellen aan de rest van de groep. De opdracht was om een kwetsbare ervaring te delen die je kijk op het leven had veranderd, een contrastervaring.

We waren verschillend van leeftijd en kwamen uit heel verschillende hoeken van de samenleving, maar in onze kwetsbare verhalen waren we aan elkaar gelijk.

Claartje Kruijff in ’Stevig staan in een kwetsbare wereld’

In die groep zat ook Johannes Klabbers, een fascinerende man die moeilijk te plaatsen was. Hij had zich voorgesteld en noemde zichzelf een aantal keer ’ongebonden’ en posthumanistisch. En, nogal nadrukkelijk, niet religieus. Hij bleek een wild bestaan te hebben geleid in een punkband in Londen in de zeventiger jaren en had daarna een mooie academische carrière gemaakt. Op latere leeftijd had hij het roer omgegooid en besloot geestelijk verzorger te worden in een hospice voor kankerpatiënten. Johannes vertelde tijdens dit college over zijn eerste opdracht als geestelijk verzorger, hoe hij daar met lege handen stond en over een knoopje dat hem inzicht gaf.

Johannes werd op de tweede dag van zijn training ’spiritual care’ in Australië in het diepe gegooid. Hij werd de zaal van een oncologisch ziekenhuis opgestuurd. Daar zag hij drie mensen zitten die vreselijk moesten huilen. Johannes stond daar maar, voelde zich meteen te veel en dacht: wat doe ik hier, wat heb ik deze mensen nu eigenlijk te bieden in hun verdriet? Hij had zich nog nooit zo klein gevoeld, zo nutteloos en onmachtig. ‘Wat kan ik überhaupt?’ En hij is toen weggelopen…

Later liep hij op straat radeloos te dwalen, gefrustreerd en vol schaamte. Dit was zijn nieuwe baan en hij voelde hoe hij bij de eerste ontmoeting al behoorlijk tekortschoot. Tótdat hij een klein rood knoopje zag liggen. Via dat knoopje kwam hij plotseling tot een inzicht: dat alles wat er is een unieke aanwezigheid heeft in deze wereld. Ook hij dus op dat moment, terwijl hij voelde dat hij nergens houvast had. Hij begreep dat hij toch tevoorschijn moest komen, daar waar hij was. Zoals hij was, met alles wat hij wel én niet te brengen had. Nadat Johannes dit verhaal verteld had tijdens het college, deelde hij aan iedereen een soortgelijk rood knoopje uit. Claartje heeft het nog steeds in haar portemonnee zitten.

Iedere keer als ik dat knoopje zie, denk ik weer aan deze man, aan zijn unieke aanwezigheid in die groep en aan zijn boodschap: daar waar je bent, kun je tevoorschijn komen, met alles wat je wel en niet te brengen hebt. Het is genoeg, je bent al genoeg. Je hoeft het niet steeds weer goed, of meer, of nog beter te doen, je bent goed genoeg zoals je bent.

Claartje Kruijff in ’Stevig staan in een kwetsbare wereld’

Betekenis en symbolische waarde

In de tweede aflevering van de podcastserie van Claartje Kruijff is Johannes Klabbers te gast en bespreken ze uitgebreid wat het knoopje voor hen betekent. Een van de dingen waar Johannes heel geïnteresseerd in is en over nadacht vlak voordat zijn oog op dat knoopje viel, is: wat maakt dat iets betekenis heeft? Toen hij dat knoopje vond dat van iemands jas gevallen was, bedacht hij dat eigenlijk alles ’sacred’ kan zijn. Iets kan sacred zijn omdat het op het op het juiste moment op jouw pad komt. Zo’n knoopje is gewoon een knoopje, maar kan ook méér dan een knoopje zijn. Het kan hele grote symbolische waarde en betekenis aannemen.

Hart en ziel

De knopen die ik in de kringloop vond, hebben ooit op kledingstukken gezeten. Het waren zomaar knoopjes tot ik ze omtoverde tot speciale toevoegingen voor cadeautjes en het verhaal van Johannes Klabbers erbij vertelde. Zo werden deze dagelijkse objecten boven het dagelijkse verheven. Ik blijf het iets mysterieus en wonderlijks vinden. Dat je van papier unieke bundeltjes aandacht kunt maken door er een beetje hart en ziel in te stoppen.

Het geheim van mooie dingen

zit ’m niet in naald of draad

noch in de knoopjes, noch in de maat,

niet in het hout, kasjmier of katoen,

Maar in de mensen die het maken

en er stiekem hart en ziel in doen.

Sukha

• Cadeaupapier Birds night blue
• Vloeipapier Flower Field gold – jade blue
• Cadeaupapier Flower Field gold – jade blue
• Cadeaupapier Galaxy Blue Gold Foil
• Stickers Flower Field gold – pink/blue

Een knoopje voor jou

Als ik een waardevolle les leer, voelt het als een tool die ik bij me kan dragen. Ik zie het echt voor me: ik krijg gereedschap aangereikt dat ik in zo’n gereedschapskoffer met verschillende etages en vakjes kan doen. Met dit blogje zou ik jou ook graag een knoopje cadeau willen geven. Stel je al lezend voor dat ik er eentje in je handpalm leg en stop het ergens in zodat je het bij je kunt dragen vandaag. En iedere keer als je aan het knoopje denkt, herinner je dan de boodschap van Johannes en de woorden van Claartje: ’Daar waar je bent, kun je tevoorschijn komen, met alles wat je wel en niet te brengen hebt. Het is genoeg, je bent al genoeg. Je hoeft het niet steeds weer goed, of meer, of nog beter te doen, je bent goed genoeg zoals je bent.’

Met heel veel liefs,

Nienke

PS Ben je nieuwsgierig naar het hele boek van Claartje? Op bol.com kun je alvast de eerste bladzijdes lezen in het inkijkexemplaar van ’Stevig staan in een kwetsbare wereld’. Als je van plan bent het te kopen, vergeet je dan je lokale boekhandel niet? Ook Johannes schreef een boek: I am here. Dit is als e-book te bestellen.