We zien iedere dag een heleboel mensen, maar meestal leven we langs elkaar heen. Hoe kan dat? Wat maakt dat we dat doen? En wat zou er gebeuren als we elkaar vaker opmerken? In dit blog vertel ik over het project van Aliya Dossa en wil ik jou iets vragen.

101 dagen, 101 vreemden, 101 verhalen

Aliya Dossa groeide op met het idee dat een vreemde iemand was waar je bang voor moest zijn, iemand waar je beter uit de buurt kon blijven. Op latere leeftijd begon ze zich af te vragen of die angst gegrond is. De kranten leverden telkens bewijs; haar ouders waren niet voor niets zo beschermend over haar geweest. Toch is ze er niet zeker van of leven in angst de manier is om hiermee om te gaan.

In haar TED Talk vertelt Aliya over haar project waarvoor zij 101 dagen lang 101 vreemden benaderde en op zoek ging naar verhalen. Toen ze aan het project begon, had Aliya nog geen idee dat dit over grote levensthema’s zou gaan. Thema’s als vertrouwen, verbinding en veiligheid.

Het project

Geïnspireerd door een jongen die een zomer lang elke week een andere baan had, wilde Aliya graag een eigen project beginnen. Dus toen ze die zomer meer vrije tijd kreeg, zag zij haar kans. Ze dacht na over het soort dingen die haar energie geven. En kwam tot de conclusie dat het de een-op-een gesprekken waren die ze vaak met mensen had. Vaak stellen we elkaar vragen als ‘wat doe jij?’ en ‘waar werk je?’. We stellen elkaar eigenlijk nooit vragen als ‘waar hou jij van?’ en ‘wat drijft jou?’. Dat soort betekenisvolle vragen wilde ze meer gaan stellen en werden de drijvende kracht achter haar project. Aliya prikte een datum waarop ze haar project wilde beginnen. Ze had nog geen idee hoe het eruit moest gaan zien, ze wilde het gewoon gaan doen. En dat deed ze!

101 vreemden

Toen de eerste dag van het project was aangebroken, was Aliya net verhuisd. De verhuisdozen stonden nog door heel haar huis, maar ze wilde zich aan die datum houden. Ze klopte aan bij een van haar buren, vertelde over haar project en stelde voor om een kopje thee te komen drinken. Deze eerste ontmoeting voor haar project liep uit op een leerzaam gesprek van twee uur lang.

Een van de andere mensen die Aliya benaderde was een conciërge waar ze zeker honderden keren aan voorbij was gelopen zonder een woord te wisselen. Door een praatje te maken, hoorde Aliya het inspirerende verhaal achter deze vrouw. Een verhaal dat ze niet had willen missen.

Door haar project kwam ze ook thuis bij een chef-kok. Daar leerde ze scones maken. Andrea, de chef-kok, stuurde Aliya naderhand een bericht met de mooie woorden: ‘Remember to taste the world with your heart.’ En ze stuurde een foto mee van een scone in de vorm van een hart.

Aliya leerde tijdens het project waardevolle lessen door open te staan voor de verhalen van vreemden en betekenisvolle vragen te stellen.

101 verhalen

We gebruiken vaak quotes van mensen als Gandhi en Nelson Mandela. Maar er zit ook heel veel wijsheid in ‘de gewone mens’, hele herkenbare wijsheid!

Ik heb er zelf geen project van gemaakt, maar ik ben wel meer open gaan staan voor de verhalen van vreemden, net als Aliya. In de afgelopen jaren heb ik daardoor waardevolle gesprekken gevoerd met mensen die ooit vreemden voor me waren. Gesprekken die me inzicht gaven, verder brachten en raakten. Gesprekken die me op mooie dingen wezen, naar fijne plekken brachten en inspireerden. Gesprekken vol wijsheid die ik had gemist als ik aan die mensen voorbij was gegaan.

Optellen

Een van de ontmoetingen die ik zeker niet had willen missen, was een ontmoeting met een krantenbezorger. Het was nog vroeg in de ochtend. Ik liep het eerste rondje van de dag met mijn hondje Soja. En het leek alsof een oude man uit het niets ineens de stoep op kwam lopen. Hij had een stapeltje kranten in zijn armen, aaide Soja en begon te praten. Er ontstond een gesprek over kleine en grote levensvragen. En na dit eerste gesprek volgden er meer. Zijn uitspraken citeer ik regelmatig. Ik heb zoveel moois van hem geleerd!

Hij leerde me onder andere het woord ‘optellen’ in plaats van ‘delen’ te gebruiken. Hij legde uit dat je bij delen iets doormidden breekt, maar dat je bij optellen samen méér maakt. En dát was voor mij bij vele praatjes met vreemden voelbaar.

Oordelen

Niet alle praatjes met vreemden verlopen altijd gemakkelijk en plezierig. Aliya geeft daar ook een voorbeeld van in haar talk. Maar ook die gesprekken kunnen uiteindelijk een verrijking zijn én net zo belangrijk! Door wat we van elkaar kunnen leren en door wat het ons leert zien. ’Through understanding we grow’ is eigenlijk ook ’optellen’.

Naarmate we meer bereid zijn onze kwetsbaarheid te erkennen en omarmen, zullen we meer moed en betrokkenheid tonen; naarmate we ons meer afschermen van onze kwetsbaarheid, zullen we meer vanuit angst en minder vanuit verbondenheid handelen.

Brené Brown in De kracht van kwetsbaarheid

Vertrouwen

Aliya kreeg niet alleen energie van de een-op-een gesprekken die ze met vreemden had. De ontmoetingen die zij door dit project had, lieten haar ook zien dat het niet alleen om de gesprekken en verhalen ging. Ze deed iets veel groters. Het ging eigenlijk om: vertrouwen en verbinding!

This fear that’s instilled in our culture – it leaves woman feelings afraid and it leaves men feeling as though they’re not worthy of trust.

Aliya Dossa

Zo ontdekte Aliya dat iemand anders in haar omgeving aan een vergelijkbaar project werkte: The Strangers Project. De stichter van dit project schonk niet alleen aandacht aan de verhalen van vreemden, maar noteerde ook het aantal keren dat hij een vreemde benaderde vóórdat hij iemand trof die open stond voor een praatje. Dat aantal lag veel hoger dan het aantal pogingen dat Aliya nodig had voordat ze iemand trof die bereid was om met haar te praten. Heb jij enig idee waar dat aan zou kunnen liggen?

Verbinding

Ook begreep Aliya dat het niet alleen om vertrouwen gaat, maar ook om verbinding. Zo wees iemand haar op alle mensen die langs elkaar heen liepen, zonder contact te maken. En hoe opvallend het was dat hun honden dat wel deden, die merkten elkaar wél op! Daardoor begon Aliya zich af te vragen of de manier waarop we langs elkaar heen leven wel natuurlijk is.

Wat denk jij? En herken je de situatie die ze beschrijft? Dat je op straat loopt en de persoon tegenover je zijn of haar blik afwendt. Of misschien ben jij zelf weleens die persoon? Wat maakt dat we dit doen?

Wat zou er gebeuren als we elkaar vaker opmerken? Wat gebeurt er met jou als je je gezien voelt? En hoe voel jij je als iemand jou opmerkt?

If we can feel more connected in our spaces then we’ll feel safer, we’ll feel happier, we’ll feel more comfortable and more connected; less isolated. And I feel like this is something that we can achieve by even just spreading a smile or a simple hello.

AliYa Dossa

Een kaartje voor een vreemde

Is er in het afgelopen jaar een vreemde geweest die een verschil voor jou heeft gemaakt? Iemand die je heeft gezien, die je iets heeft geleerd of jou heeft geholpen? Wat betekende dat voor jou? Of ben jij zelf weleens die vreemde geweest? Iemand die een ander de weg heeft gewezen, een tip gaf of een eindje op weg hielp? Do you ever wonder if people wonder about you?

In de decembermaand sturen we onze dierbaren, collega’s, familieleden en kennissen vaak een kaartje. Ik zou je willen vragen om dat ook eens voor een vreemde te doen. Denk bijvoorbeeld aan een medewerker van een winkel die je op dat ene mooie boek wees. Of een speciale zorgverlener die wél naar jou luisterde. Of een buurvrouw die je nooit spreekt maar wel altijd je pakketjes aanneemt.

Wat zou het met jou doen als je zo’n kaartje kreeg? Dat gevoel, die kracht, kan jij ook aan een ander geven. Echt waar!

Liefs,

Nienke