Vanaf het moment dat Ruchama een blog over haar typemachines publiceerde, ontvangen we geregeld berichtjes van Ryk van Dijk. Ryk weet een heleboel over schrijfmachines en helpt anderen graag. Hij beantwoordde al verschillende vragen van Postfabriek-lezers en repareerde zelfs de schrijfmachines van enkele van hen! Dat er steeds meer liefhebbers van deze oude machines zijn, blijkt ook uit de hoeveelheid mailtjes die wij erover krijgen. En als Ruchama het antwoord niet weet, verwijzen we altijd naar Ryk! Na jarenlang mailverkeer achter de schermen, vinden we het tijd voor blogs over Ryk en zijn schrijfmachinemuseum. Zijn passie voor schrijfmachines is zó bijzonder, dat delen we graag met jullie allemaal!
Hoe het allemaal begon
Ryk van Dijk kan zich nog heel goed herinneren hoe hij tijdens het examen op de Lagere Technische School uit de klas werd gehaald door zijn metaalleraar de heer Meijer. In de hal van de school stond een bekende van zijn ouders, de heer Winsemius, die de school had gevraagd naar een toekomstige schrijfmachinemonteur. Dat Ryk door de heer Meijer werd uitgekozen voor een vak waarvan hij nog nooit had gehoord, voelde heel apart. En toen hij vroeg wat een schrijfmachinemonteur dan wel niet is, werd hij meegenomen naar de afdeling administratie waar een Hermes schrijfmachine stond. Daar maakte hij voor het eerst kennis met de wereld van de schrijfmachines.
De heer Meijer zag het niet zitten dat Ryk zijn brood zou gaan verdienen in de elektra- en metaalbranche en sprak zo overtuigend over deze mogelijkheid dat hij bij de toenmalige Algemeene Friesche verzekeringsmaatschappij terecht kwam. Daar werd Ryk, samen met zijn collega Gosse Faber, onder streng toezicht het vak van schrijfmachinemonteur bijgebracht.
Schrijfmachinemonteur
Dat dit vak hem op het lijf geschreven was, bleek wel uit zijn diensttijd in 1965. Een selectie-officier vroeg Ryk naar zijn hobby’s en hij had er maar één: schrijfmachines! En zo werd Ryk schrijfmachinemonteur in zijn diensttijd. Na een overplaatsing naar Amsterdam werd hij van januari tot en met augustus te werk gesteld bij de firma Remington op de Overtoom waar je als soldaat in de burgermaatschappij het vak van schrijfmachinemonteur werd bijgebracht. Volgens Ryk was dit een werkelijk unieke en prachtige tijd. In de avonduren machines nakijken op de kazerne was een goed tijdverdrijf en zorgde ervoor dat ze hem daar graag wilden houden. Hij werd niet overgeplaatst naar de centrale werkplaats in Meppel. In Amsterdam ontdekte Ryk de Olympia schrijfmachine, “met de Duitse degelijkheid.” En na een periode van 21 maanden keerde hij terug naar de Algemeene Friesche verzekeringsmaatschappij. Daar won Olympia het al gauw van de aanwezige merken als Olivetti, Hermes en Underwood.
Vanaf die bijzondere dag dat Ryk uit de klas werd gehaald, tot op de dag van vandaag spelen schrijfmachines een grote rol in zijn leven. Vijfentwintig jaar lang mocht hij dit prachtige vak uitoefenen en daarnaast wisten veel mensen hem voor onderhoud- en reparatiewerkzaamheden te vinden. Ook begon hij schrijfmachines te verzamelen, want de werking van deze machines en de verschillende merken boeien hem enorm! In totaal heeft Ryk bijna 500 schrijfmachines. Een deel daarvan kan je komen bewonderen, want hij heeft een schrijfmachinemuseum op zolder!
Schrijfmachinemuseum Sjoch!
Het schrijfmachinemuseum van Ryk ligt in Gytsjerk, een dorpje in Friesland. Het heeft een Friese naam: Sjoch! Een veel voorkomende reactie van mensen die de oude machines zien is namelijk: ‘Sjoch (kijk), mijn opa had er vroeger ook zo een!’ Zijn museum heeft hij naar die uitspraak vernoemd. Er staan ongeveer 250 machines uitgestald, waar Ryk je van alles over kan vertellen. In dit filmpje van Omrop Fryslân zie je met hoeveel enthousiasme hij dat doet. En voor bezoekers die geen Fries verstaan: wees gerust! Hij kan het ook in het Nederlands vertellen.
Wil je een kijkje nemen in dit museum? Of heb je zelf een schrijfmachine die een onderhoudsbeurt of een reparatie kan gebruiken? Je kan Ryk en zijn schrijfmachines op afspraak bezoeken of als het bord aan straat staat. Je vindt Schrijfmachinemuseum Sjoch! aan de Nieuwe Straatweg 73 in Gytsjerk.
Heb je een vraag voor Ryk?
Ryk krijgt regelmatig mailtjes met vragen over schrijfmachines. Veel voorkomende vragen zijn bijvoorbeeld ‘Ik heb een oude typemachine op de kop getikt. Hoe maak ik die schoon?’ of ‘De wagen wil niet verder naar rechts. Wat nu?’ Meestal vraagt Ryk of je een foto kan sturen en is het een kleinigheid om het probleem op te lossen. Dat soort vragen (en antwoorden) willen we graag bijeenbrengen in een volgend blogje vol handige tips! Heb jij ook zo’n vraag? Laat dan een reactie achter onder dit blog of stuur ons een mailtje! Reparaties op afstand uitvoeren, gaat helaas niet. Wil je je machine laten repareren of reinigen? Dat kan natuurlijk ook! De laatste tijd komen schrijfmachinegebruikers daarvoor uit het hele land naar Gytsjerk en gaan blij weer huiswaarts. Neem daarvoor contact op met Ryk zelf!
Lieve groetjes,
Nienke
Karin said:
Wat een bijzonder verhaal! En superleuk dat Ryk er zelfs een museum van heeft gemaakt. Ik zag dat je er zelfs met het openbaar vervoer kunt komen, duurt alleen wel even, dus het lijkt me leuk om daar es rond te kijken.
Dank voor deze blog!
Christa van der Woude said:
Bedankt voor dit verhaal. Ik heb toevallig net een schrijfmachine gekocht en moet nog wel even kijken of alles het nog goed doet. Mocht dit niet zo zijn weet ik nu waar ik terecht kan😀 Dank je wel!
Monique said:
Wij zijn net bij Ryk geweest voor de reparatie van een ‘op de kop getikte’ schrijfmachine met mankementen. Wij kunnen uit eigen ervaring bevestigen dat je heel hartelijk wordt ontvangen en hebben veel plezier beleefd aan de rondleiding die wij kregen door het museum. Prachtige machines, heel veel kennis en vooral prachtige verhalen met de nodige humor verteld. Wij waanden ons in het programma ‘man bijt hond’ :-).
Ik heb er alle vertrouwen in dat Ryk onze spaanstalige Olivetti 22 weer goed aan de praat kan krijgen.
Ageeth Mooij said:
Ik vind voldoende informatie over het schoonmaken van de letters, maar hoe maak ik de binnenkant van de behuizing en met name de grondplaat schoon. Daar ligt erg veel stof op/in, maar uitblazen schijnt niet goed te zijn.
Yvonne de Jong said:
Ik heb 16 oude schrijfmachineafbeeldingen in lijsten, hebben jullie hier interesse voor??
Pingback: Schrijfmachinetips van Ryk van Dijk - Lint vervangen - Postfabriek
Annemarie said:
Ik heb een ongebruikt pak met 50 vellen carbonpapier van Gimborn gevonden in de originele verpakking. Wilt u die hebben ?
Ik kan ze opsturen. Indien niet, hebt u een suggestie voor een andere bestemming?
Annemarie
postfabriek said:
Hartelijk dank voor je reactie en aanbod, Annemarie. Het is echter handiger als je de vraag aan Ryk zelf stelt door een mailtje te sturen naar: Sjoch-Museum@hotmail.com
Met vriendelijke groet, Nienke
Annemarie said:
Gedaan !
Huub Reinders said:
Ik heb een vraag over het bouwjaar van mijn Remington portebol kofferchrijfmachie. Product nummer NM 62854.
Weet u misschien of er een reg is te vinden ik wil graag weten of hij van 1922 is.
Hopelijk kunt u me helpen.
Met vriendelijke groeten van Huub Reinders vleeshouwersdreef 40 Maastricht.
Mail adres huub.reinders@home.nl
Wytze said:
Wie kan mij vertellen waar ik info over een oliver no typewriter kan vinden