De afgelopen dagen was post weer veel in het nieuws. Ik scrolde langs artikelen op verschillende social media, zag het op het nieuws en las het in de krant. Dit waren geen verhalen over de kracht van post, maar het was nieuws over verdwijnende brievenbussen en de aangekondigde tariefverhoging van PostNL. En ik merkte wat dit nieuws deed: het gaf een negatief gevoel aan het begrip post. En dat is zo jammer!

Radio 5

Hoe erg is het als post verdwijnt?

Deze golf aan berichten, reacties en gesprekken begon bij mij met een mailtje van radio 5. Aan het begin van die dag had ik al wel wat koppen van nieuwsberichten voorbij zien komen, maar nog niets uitgebreid gelezen. Toen het mailtje kwam, ben ik het nieuws gaan lezen en heb daarna de schrijfster van het mailtje gebeld. En zo kwam het dat ik een paar uur later met Bert Kranenbarg belde en dat gesprek was live op de radio te horen. Het duurde een paar minuten en er was enige druk om binnen die tijd een boodschap over te brengen en ook nog goed naar elkaar te luisteren. Ik ging mee in de snelheid en het vloog voorbij. Achteraf bedacht ik wat ik nog meer had willen vragen en wilde delen met de luisteraars van radio 5.

Bert vroeg bijvoorbeeld:’Hoe erg is het als post verdwijnt?’ Hij gebruikte een koets en een auto als voorbeeld. Dit voorbeeld bleef in mijn gedachten hangen. Ook deelde hij zijn postadres naar aanleiding van zijn vraag over vakantiekaartjes. Toen ik de daaropvolgende dagen opnieuw berichten las over verdwijnende brievenbussen en de tariefverhoging van PostNL, besloot ik te gaan schrijven. Geen digitaal bericht, maar een échte brief speciaal voor Bert.

Snelle auto of Wandelen?

In mijn brief kon ik de tijd nemen om in te gaan op zijn koets/auto-vergelijking. Ik geloof dat Bert daarmee duidelijk probeerde te maken wat in zijn ogen het verschil is tussen post en digitale berichten. Ik vertelde hem dat ik het anders ervaar en post niet zou willen vergelijken met auto’s en koetsen. Voor mij is het meer een keuze: wil ik gaan wandelen of pak ik de auto? Zo maakte ik ook de keuze om Bert een échte brief te sturen in plaats van een e-mail naar de redactie.

Snelle berichten

Vaak wordt er automatisch aangenomen dat ik als postliefhebber tegen de nieuwe, snellere manieren van communicatie ben. Maar dat is niet aan de orde. Ik heb ook Whatsapp op mijn telefoon geïnstalleerd en vergeet niet dat ik met twee andere postliefhebbers een website beheer! We delen daarop onze liefde voor post, maar maken daarnaast ook gebruik van Facebook, Instagram, Twitter, Pinterest en ga zo maar door! Die nieuwe manieren zijn ideaal om snel (meerdere) mensen te bereiken. Als ik ergens snel wil zijn, kies ik ook voor een auto in plaats van en koets.

Wandeling

Ik vind het vaak ook heel erg belangrijk om de tijd ergens voor te nemen en iets met volle aandacht te doen. Daarom wandel ik bijvoorbeeld graag. Wandel jij weleens? Is het jou ook opgevallen dat je dan meer van je omgeving ziet? Door de tijd te nemen voor je route als je lopend gaat, zie je meer details. Bovendien kan je ook zomaar stil gaan staan om ergens aandacht aan te geven. Als we alleen nog maar met de auto zouden gaan, zien we dát dan nog? Als we onze gedachten, gevoelens en belevenissen alleen nog maar delen in snelle berichten, nemen we dan nog wel de tijd om naar onszelf en anderen te luisteren?

Post

Post is voor mij een aandachtige manier van naar het leven kijken. Een tastbaar stukje aandacht. De tijd voor iemand nemen. Met liefde een kaartje uitzoeken. Met aandacht een brief schrijven. En zelfs het posten van een brief doet iets met me, ik verheug me! Ik vind het zo fijn om iets voor iemand te maken en zo mijn liefde te uiten. Weten dat iemand de volgende dag verrast zal worden door een envelop in de bus of op de mat, geeft me een heel warm gevoel. Een bericht dat tastbaar is, dat je kan koesteren, iets dat iemand speciaal voor jou heeft gemaakt! Geen kwestie van selecteren, kopiëren, plakken en versturen door een druk op de knop. Nee, echt speciaal voor jou geschreven! Iemand heeft aan jou gedacht en heeft heel bewust de tijd genomen en heel bewust de woorden gekozen. Post is zo’n persoonlijke, liefdevolle manier om iets met iemand te delen!

Herinner je je het laatste appje dat je kreeg? Wat voor gevoel gaf die notificatie op je beeldscherm? En denk nu terug aan de laatste envelop met persoonlijke post die je ontving. Hoe voelde dát?

Natuurlijk had ik een mail naar de redactie kunnen sturen. Het was sneller geweest. Dat had minder tijd en moeite gekost. Ik had het zelfs met één hand kunnen typen terwijl ik in de rij voor de kassa stond! Maar nee, ik koos er heel bewust voor om mijn favoriete pen en papier te pakken en om de situatie geschikt te maken om ononderbroken te kunnen schrijven, met volle aandacht. Ik heb de tijd genomen om te bedenken wat ik hem wilde vertellen en hoe. En maakte een persoonlijke verpakking voor mijn woorden.

Luxe-artikel of cadeautje

Iets wat ik als ontvanger van post zo waardeer is dat persoonlijke post geen haast heeft. Tussen alle snelle berichten is échte post voor mij zo’n verademing! Daarom noem ik post een cadeautje of luxe-artikel. Zo voelt het ook echt! Natuurlijk maakt post me nieuwsgierig en vind ik het soms moeilijk om te wachten op een moment dat ik het kan lezen. Maar daarin zit ook het verheugen op het bundeltje aandacht dat je op jouw zelfgekozen moment mag beleven. Je mag de tijd nemen om de boodschap binnen te laten komen en zo vaak lezen als je wil. Een week later kan een handgeschreven boodschap je ergens aan herinneren. Zelfs vele jaren later kan een brief je door de tijd laten reizen en de woorden je opnieuw raken en iets vertellen. Eigenlijk zijn alle persoonlijke brieven en kaarten die met aandacht zijn geschreven een soort liefdesbrieven. Het tastbare bewijs voor de ontvanger dat je de moeite waard bent om je zielenroerselen mee te delen. En dat is voelbaar!

Geschiedenis

Hieronder zie je een citaat van Simon Garfield. Het komt uit zijn boek Ode aan de brief.

Brieven kunnen ons leven vergroten. Ze brengen motieven aan het licht en verdiepen onderling begrip. Ze leveren bewijzen. Ze veranderen levens en herschrijven de geschiedenis. Ooit draaide alles in de wereld om het tijdig bezorgen van brieven: brieven waren de smeerolie van menselijke interactie, de vrije ruimte voor ideeën, de stille geleiders van het waardige en het bijkomstige, van hoe laat we zouden komen eten, van het verslag van de prachtige dag die we hadden gehad, van de grootste vreugdes en het diepste liefdesverdriet. Het moet welhaast onmogelijk geleken hebben dat het belang ervan ooit weggewuifd of weggevaagd zou kunnen worden. Een wereld zonder brieven zou beslist een wereld zonder zuurstof zijn.

Wist je dat we door handgeschreven berichten een heleboel over onze geschiedenis weten? De stukjes papier werden gekoesterd en bewaard. En toen ze vele jaren later werden gevonden, werd dat het tastbare bewijs van ons emotionele bestaan! Er worden soms nog hele dorpen ontdekt, voorwerpen gevonden en botten opgegraven. Maar hoe we in die dorpen leefden, van mensen gehouden hebben, door diepe dalen gingen, moeilijkheden overwonnen en ál die andere dingen die ons menselijk maken weten we omdat iemand deze zielenroerselen heeft opgeschreven. Dat is van groot belang en mag zeker niet verloren gaan!

Persoonlijk

Omdat het voor mij toch wel een bijzonder gesprek was, heb ik het fragment een paar keer teruggeluisterd. Mijn favoriete stukje is het moment waarop Bert persoonlijk werd. Hij vertelde over de uitnodiging die hij had ontvangen en deelde wat het met hem deed. De emotie die even in zijn stem te horen was, raakte me.

Negatieve lading

In de dagen na het interview kwamen de verdwijnende brievenbussen en de tariefverhoging meerdere keren ter sprake. Zo maakte ik bijvoorbeeld kennis met vrienden van vrienden op een bruiloft. We vertelden elkaar over onze passies en natuurlijk vertelde ik over post. Zo merkte ik opnieuw wat voor veel mensen het begrip post is. De eerste link die er wordt gelegd zijn namelijk de berichten over post in het nieuws. En dat zijn berichten met een negatieve lading. Dus nog voor ik verder kon vertellen over de kracht van post en waarom ik er zo van hou, ging het eerst over te dure postzegels, het onbegrip over brievenbussen die onvindbaar waren en het gemak van een snel appje. Soms waren het vluchtige gesprekken die werden onderbroken en daardoor niet verder dan die eerste link met post kwamen. Terwijl dat zo niet mijn gevoel bij post is! Als dát is wat post is, zou ik er toch ook niet zo van houden?

Postkriebels

Gelukkig gingen sommige gesprekken verder dan die eerste negatieve gevoelens bij post. De emotie die ik in de stem van Bert hoorde, zag ik nu terug in stralende ogen van mensen die terugdachten aan een brief van een dierbare of de keer dat ze verrast werden door een kaartje tussen de acceptgiro’s. ‘Oja! Dát is post! Zo voelde dat!’ En dacht aan deze uitspraak van Maya Angelou.

I’ve learned that people will forget what you said, people will forget what you did, but people will never forget how you made them feel.

gemeenschappelijke Vijand?

De verdwijnende brievenbussen en de tariefverhoging van PostNL maken het postliefhebbers erg moeilijk. Voor sommige mensen is een velletje postzegels een te grote uitgave of de dichtstbijzijnde brievenbus te ver. Zo vertelde een vriendin me pas nog hoe erg ze de kaartjes van haar moeder mist. En dat ze die niet meer krijgt omdat de brievenbus die ooit dichtbij stond, is verwijderd. Voor de moeder van die vriendin is een andere brievenbus te ver. En ze wil niemand tot last zijn, dus vraagt ze ook de buren niet om de kaartjes voor haar te posten. Het ís heel verdrietig dat post versturen minder bereikbaar wordt. Maar de berichten over deze veranderingen zorgen ook nog voor iets anders: veel mensen hebben nu een negatieve associatie bij het woord post. En daarmee raken de fijne herinneringen eraan in de vergetelheid.

Op onze Facebook-pagina heb ik enkele nieuwsberichten over de duurder wordende postzegels gedeeld en wat denk je? Daarop kregen we meer reacties dan op de mooie berichten over post! In veel van die reacties was de woede voelbaar en ik zal je heel eerlijk zeggen dat het niet prettig voelde. Begrijp me niet verkeerd, ik snap het gevoel van onmacht dat dit nieuws oproept, maar wil je graag bewust maken van wat het doet. Daarom deel ik graag een fragment uit Verlangen naar verbinding van Brene Brown.

Als we uitzoomen van ons persoonlijke leven naar de politieke en ideologische cultuur waar we nu in leven, zou ik willen betogen dat de mensen met wie we op de bank zitten te roddelen vaak niet de mensen zijn met wie we ons onlosmakelijk verbonden voelen of met wie we een diep gevoel van gemeenschappelijkheid delen. We hebben ons gewoon aangesloten bij mensen die een hekel hebben aan dezelfde mensen als wij. Dat is geen verbondenheid. Dat is: je bent voor ons of je bent tegen ons’. Dat is de band van de gemeenschappelijk vijand.

De band van de gemeenschappelijke vijand is gespeelde verbinding en het tegenovergestelde van er echt bij horen. Als onze band met anderen simpelweg bestaat omdat we een hekel hebben aan dezelfde mensen, dan ervaren we vaak een intense intimiteit en directe bevrediging. Het is een gemakkelijke manier om woede af te reageren. Het is echter geen voedingsbodem voor echte verbondenheid. Het is een brandstof die heel heet wordt, snel verbrandt en een spoor van vervuilende emoties achterlaat.

In hetzelfde hoofdstuk schrijft Brene Brown ook iets over social media.

Ik ben tot de conclusie gekomen dat de manier waarop we met de sociale media omgaan lijkt op de manier waarop we met vuur omgaan. Je kunt ze gebruiken om jezelf warm te houden en te koesteren of je kunt er je huis mee afbranden. Het hangt allemaal af van je intenties, je verwachtingen en je vaardigheden om te kunnen checken of wat er staat reeel is.

Fijne kaartjes over post

De afbeeldingen die ik voor dit blog heb gebruikt zijn kaarten die in verschillende winkels te koop zijn. Als je op een onderschrift klikt, kom je automatisch bij het verkooppunt terecht. Wil je nog meer van dit soort fijne kaartjes zien? Ik verzamel ze in een speciaal mapje op Pinterest. Wil je meer lezen over de kracht van post? Als je in de rechter balk voor de categorie de kracht van post kiest, zie je ze verschijnen.

Dankbaar

We vinden het heel fijn dat radio 5 ons benaderde en zo een podium gaf om onze liefde voor post te delen. Daar zijn we dankbaar voor. Wij begrijpen dat de nieuwsberichten over post je heel onzeker kunnen maken en dat het als een bedreiging kan voelen. We kiezen ervoor om niet te gaan wijzen en haten: we willen onze liefde voor post blijven delen en koesteren. Samen vinden we andere manieren voor de beren op de weg!

Lieve groetjes,
Nienke

PS Weet je wat Bert deed nadat hij mijn brief had gelezen? Hij ging toch een stukje met de koets…