De liefde die ik voor post voel, bestaat al jaren. Maar groeit ook elke dag een beetje meer. Regelmatig sta ik even stil bij hoeveel post me gegeven heeft: alle momenten van rust en tot mezelf komen, de aandachtige manier van kijken en bezig zijn, het contact, de vriendschappen en ga zo maar door. Sommige inzichten had ik niet gekregen zonder het schrijven van een brief en deze vorm van contact is door geen enkel ander middel te vervangen. Post is zelfs zo’n belangrijk onderdeel van mijn leven dat het een manier van leven is geworden. Ik kijk dus altijd met post-ogen om me heen.

Ik keek een paar maanden geleden ook met post-ogen rond in een antiquariaat in Hengelo. Deze prachtige plek, ook wel liefkozend de tempel van het woord genoemd, is inmiddels gesloten. Zoals de Postfabriek onze ode aan het geschreven woord is, was deze plek ook een ode aan het woord. Op de dag dat de deuren voor het laatst geopend werden, ben ik nog gauw ‘op harts-tocht‘ gaan kijken. Soms vind je de mooiste dingen als je je verwachtingen loslaat en zonder plan op pad gaat. En die instelling liet me deze dag iets vinden waar mijn hart nog steeds harder van gaat kloppen.

Bijzondere vondst

Met een dubbel gevoel keek ik rond in het prachtige gebouw. Deze bijzondere plek was een bron van inspiratie en had zo’n fijne sfeer! Nog een laatste keer wilde ik die sfeer opsnuiven en vasthouden. Maar daarnaast voelde ik verdriet omdat ik het vreselijk zou gaan missen. Als je ons blog al langer leest, weet je misschien ook dat mijn vader in maart vorig jaar overleed. Heel wat jaren hebben in het teken gestaan van het samenzijn met hem. Het voelde als een missie om hem tot aan zijn laatste dagen te begeleiden in zijn ziekte- en sterfproces. In dat proces heb ik zelf ook een hele transformatie meegemaakt. Dus toen hij er niet meer was, rouwde ik én ging ik op zoek naar een manier om een nieuwe fase van mijn leven te beginnen. In díe periode én de laatste weken van het bestaan van dit antiquariaat vond ik daardoor deze plek en voelde ik me daar heel erg thuis. Ik ontdekte het eigenlijk net te laat… of misschien net op tijd?

Ik liep langs de hoge kasten vol boeken, tussen alle andere boekenliefhebbers, en scande de kasten om te kijken of er nog iets voor mij tussen zat. En daar op één van de planken lag een oud boek met een prachtige kaft. Ik was meteen verliefd zonder te weten wat het was. Met hartkloppingen en ingehouden adem opende ik het boek om te ontdekken waar het over ging. En meteen voorin vond ik een brief. Ik sloeg eerst het boek gauw dicht. Was dit wel voor mijn ogen bedoeld? Mocht ik dit wel lezen? Was dit echt? Dit gebeurt alleen in boeken en films! Was het echt waar? En zo liep ik even rond met het boek tegen me aan geklemd. Maar mijn concentratie om verder te zoeken was totaal verdwenen. Daarom zocht ik op de bovenverdieping een rustige plek op om eerst dit even in alle rust te beleven.

Met open mond heb ik de brief gelezen. Het prachtige handschrift, de toon en woordkeuze lieten me al weten dat het een oude brief is. Het maakte me niet meer uit waar het boek over ging. De brief hoorde voor mijn gevoel bij het boek en ik moest het meenemen. In plaats van een bevredigend gevoel, maakte het een heleboel vragen los. Daarom liet ik het aan Jan Knigge, de stichter en eigenaar van deze plek, zien. Hij maakte me nog nieuwsgieriger omdat hij me nog eens wees op het missende jaartal. Ik kocht het boek met de brief en ging hiermee de uitdaging aan: alles ontdekken wat er te ontdekken valt!

Hetty Kluijtmans

Deze brief is een onderdeel van een briefwisseling tussen een man en een vrouw. De brief is geschreven door Hetty Kluijtmans. Ze reageert op een brief die ze eerder die week van de heer Mulder heeft ontvangen. Ze schrijven elkaar over een schilderijtje. De heer Mulder gaf in zijn brief aan eigenaar te willen worden van dit schilderijtje: een zelfportret van Hetty Kluijtmans. Maar zoals je op de foto hierboven kan zien, zijn het zulke sierlijke letters dat ik de namen misschien verkeerd gelezen heb. Na wat zoekwerk via Google ontdekte ik ook schilderijen en illustraties van een Hetty Kluijtmans en ga er nu van uit dat zij ook de schrijfster van de brief is. Maar dat hoeft niet per se zo te zijn natuurlijk. Bovenaan de brief staat een datum geschreven: vrijdag 18 november. Maar zoals de eigenaar van het antiquariaat ook meteen opviel, mist het jaartal. Ik weet dus niet hoe oud de brief precies is. Ik voel me zo geraakt door deze vondst. En hoe meer ik erover lees, hoe meer vragen er in me opkomen. De contacten die ik tijdens mijn zoektocht heb gevonden, heb ik nu een mail gestuurd. Maar wie weet is er onder onze lezers ook iemand die me meer kan vertellen? Ik hoop iemand te vinden die me meer informatie kan geven over deze Hetty Kluijtmans. Of iemand die me kan doorverwijzen naar iemand die me verder helpt. Je kan met mij in contact komen door een reactie onder dit blog achter te laten en een geldig e-mailadres bij te voegen. Of je kan een mailtje sturen naar postfabriek@gmail.com 

Inzicht

Deze bijzondere vondst heeft niet alleen veel vragen losgemaakt, maar laat ook het belang van brieven zien. Zoals Simon Garfield in zijn Ode aan de brief schreef:

Vooralsnog hebben e-mails niet hetzelfde effect in een verhaal, omdat e-mails niet worden aangetroffen op zolder of onder een losse plank onder de vloer, of in dozen als mensen doodgaan.

Behalve het schrijven én het lezen van een brief direct na ontvangst, kunnen handgeschreven woorden ook vele jaren later van grote betekenis worden. De brieven die je schrijft lijken nu misschien onbelangrijk, maar we schrijven eigenlijk geschiedenis. Lange brieven en zelfs korte krabbeltjes op een kaartje worden in de toekomst een terugblik naar nu. We weten veel over onze geschiedenis uit brieven die bewaard zijn gebleven. De verhalen die je nu leest in geschiedenisboeken kunnen opnieuw verteld worden, omdat er tastbare bewijzen zijn gevonden.

Door het vinden van deze brief, voelde ik mijn liefde voor post weer groeien. Ik besef me dat een poststuk nooit af is. Een brief is geen eindproduct, maar een onderdeel van een uitwisseling. Zelfs als er maar één brief geschreven is tussen jou en een ontvanger is het een samenwerking. Zelfs als je nooit een reactie hebt gekregen. Een tijdje geleden sprak iemand zijn waardering uit voor de gesprekken die we regelmatig hebben. Hij zei daarbij dat delen hiervoor geen goed woord is. Bij delen breek je iets doormidden en heb je minder. Dit was optellen, want het gaf méér! En dat is precies wat ik ook zo mooi vind aan een brief. De brief blijft zichzelf. Met een brief fixeer je een moment en leg je je beleving vast. Maar met het herlezen ervan kan je toch nieuwe inzichten krijgen en dat is ook een vorm van optellen! Zelfs vele jaren later. Een brief is altijd onderdeel van iets groters. Daar is deze vondst een prachtig voorbeeld van!

Lieve groetjes,

Nienke