Een paar weken geleden hoorde ik van het bestaan van Slowly: een app die is gemaakt voor mensen die verlangen naar zinvolle gesprekken in een tijd van instant messaging. Met Slowly ontmoet je penvrienden via je smartphone. De makers van deze app hopen mensen over de hele wereld met elkaar te verbinden in een langzamer tempo. Dat klonk als muziek in mijn oren! Ik installeerde de app en ging op onderzoek uit.
Laten we beginnen!
Je kan Slowly gratis downloaden in de App Store of via Google Play. Je kiest een gebruikersnaam, ontwerpt een avatar en maakt een profiel aan. Op je profiel is te zien wanneer je verjaardag is, hoe oud je bent en wat je sterrenbeeld is. En of je mannelijk, vrouwelijk of non-binair bent, in welk land je woont en wat je interesses zijn. Ook kan je je matchingvoorkeuren beheren. Je kan aangeven met wie je in contact wil komen: het geslacht en de leeftijdsomvang. En hoe je met iemand in contact wil komen: of je nieuwe vrienden en/of een automatische match accepteert. Ook kan je mensen uit bepaalde regio’s en onderwerpen uitsluiten. Heb je alles ingevuld? Dan kan je aan de slag!
Je bent net verhuisd naar een nieuwe, grote stad. Je bent begonnen bij een nieuwe baan en je wordt aan alle kanten geconfronteerd met het leed in de wereld. Je voelt je machteloos, klein en onbelangrijk. Langzaamaan zak je weg in een depressie. Dat is het verhaal van Hannah Brencher, die na haar studie voor haar nieuwe baan naar New York verhuist. Om haar eenzaamheid te doorbreken begint ze brieven te schrijven in een notitieboek en laat ze achter op willekeurige plekken in de stad. Uiteindelijk blijkt dit het begin van iets wat uitgroeit tot haar levensmissie: More Love Letters.
This was me, lost in the way that makes you say to yourself, “Okay… I don’t know exactly where I am going, or where I will be led, but I’m just going to follow this letter writing and hope. Just follow this and hope.”
uit ‘if you find this letter’ van hannah brencher
In liefdesbrieven deel I nam ik je mee in mijn beleving van de liefdesbrief. In liefdesbrieven deel II liet ik je een documentaire, een instagram account en een boekje zien wat draait om de liefdesbrief. Vandaag neem ik je mee naar het inspirerende project More Love Letters.
Hannah Brencher
In 2011 is Brencher gestart met More Love Letters, een website waar je mensen aan kunt melden die een bundel liefde nodig hebben of waar je zelf kunt gaan schrijven. In de periode voor het project schreef Hannah zelf ruim 400 liefdesbrieven aan vreemden die dit nodig hadden. Er bleek zoveel behoefte aan te zijn dat Hannah het niet langer alleen kon. Daarom kan nu iedereen iemand opgeven om brieven te ontvangen en kan ook iedereen een brief insturen. Inmiddels doen er ruim 70 landen mee en wordt er op heel veel colleges in de Verenigde Staten actief aan het project gewerkt.
If You Find This Letter: a memoir
Over haar ervaringen schreef Hannah twee boeken. Het eerste boek is een memoir waarin zij haar persoonlijke verhaal deelt. Ik heb het boek besteld en direct toen ik begon te lezen was ik verkocht. Niet alleen vind ik Hannah heerlijk schrijven, ook schrijft ze dingen die voor mij enorm herkenbaar zijn. Weliswaar leeft ze een heel ander leven dan ik, toch is haar belevingswereld er eentje waarin ik me goed kan vinden. Ze laat daarin haar kwetsbaarheid zien, haar rauwe randjes, haar onzekerheden en imperfecties. Het boek zit in mijn tas en ik lees er telkens een stukje in wanneer ik in het OV zit naar mijn werk.
Wil je zelf ook brieven verspreiden? Dan is er ook een stationary kit te koop met briefpapier en enveloppen in één.
Come Matter Here
Het tweede boek van Hannah, Come Matter Here, heb ik zelf nog niet gelezen of in huis, maar staat zeker op mijn verlanglijstje. In dit boek nodigt Hannah je uit om in plaats van altijd te streven naar de volgende stap, het verschil te gaan maken op de plek waar je nú bent. Mocht je willen uitproberen of het boek van Hannah je aanspreekt? Het eerste hoofstuk is gratis te downloaden: klik daarvoor hier.
The third thing to know about my mothet is that she’s a nostalgic creature and I have to believe she made me into one too. She’s hidden love letters for me to find all my live. […] I am the product of my mother’s bread crumb trails of love letters.
Uit ‘if you find this letter’ van hannah brencher
Volg More Love Letters op Pinterest, Instagram en Facebook. Sinds ik het boek van Hannah heb gelezen, laat ik zelf als ik ergens buiten de deur een brief zit te schrijven vaak een liefdesbriefje achter in een menukaart. Schrijf jij wel eens een liefdesbrief aan een vreemde?
Een liefdesbrief, is het niet één van de prachtigste brieven om te krijgen of te ontvangen? Ik schreef eerder al over mijn persoonlijke beleving van liefdesbrieven. In dit vervolg wil ik je graag kennis laten maken met een prachtige documentaire, een heerlijk instagram account en een boekje om je liefdesbrieven in neer te pennen.
Liefdesbrieven op 2doc
In onze generatie heeft de liefdesbrief geen groot plekje meer. Toen ik mijn vriend leerde kennen, woonde ik in Finland en hij in Nederland. Het eerste deel van onze relatie was er dan ook een flinke fysieke afstand. We overbrugden die afstand met Skype, e-mail en bellen. Maar ook stuurden we elkaar post. Ik kreeg met regelmaat een kaartje van hem en in mijn klas stond hij bekend om zijn post. Mijn huisgenootje had zelfs eens een ruzie met haar vriendje, die ook ver weg woonde, waarom zij nou toch nooit eens een brief van hem kreeg! De post die we stuurden was lief, maar ook vooral heel grappig. Mijn vriend stuurde me hele overlevingspakketjes en heel eerlijk gezegd, denk ik dat die kaartjes en brieven er absoluut aan bij hebben gedragen dat ik destijds voor hem viel. De moeite die hij erin stak die haalde mijn onzekerheid over de afstand weg. Ruim dertien jaar later zijn we nog altijd samen.
We zijn gelukkig niet de enige mensen voor wie de post een rol speelde in de liefde. In de 2doc documentaire ‘Liefdesbrieven’ van KRO-NCRV laat filmmaakster Tara Fallaux vijf jonge mensen zien die hét ook deden: liefdesbrieven schrijven. Het is alweer een documentaire uit 2017, maar lezeres Anne herinnerde me pas weer aan het bestaan ervan en hij is toch echt te mooi om niet te laten zien!
Liefde van Toen
Ooit was de liefdesbrief heel gewoon en wilde je iets afspreken, was een appje niet aan de orde. Mensen gebruikten daarom contactadvertenties wanneer ze elkaar een kort bericht wilden sturen. Op de geweldige Instagram account Liefde van Toen deelt Mark Traa de vaak geweldige contactadverenties.
Wanneer heb jij voor het laatst een echte handgeschreven brief gekregen? Wat zou je voelen als er vandaag één op de mat zou vallen? Wat zou dat voor jou betekenen?
Herinneren
Soms heb je even weinig te kiezen. Dan gebeuren er dingen die even al je aandacht nodig hebben. Dat had ik in de afgelopen weken ook. Gelukkig werd de onrust om me heen uiteindelijk minder, maar het gehaaste gevoel bleef nog even hangen. Dat had ook invloed op de keuzes die ik maakte. Zo pakte ik automatisch mijn telefoon als ik iemand ‘even snel’ iets wilde vertellen; het ging vanzelf! Op het moment dat ik daar bewust van werd, trapte ik op de rem.
Om de juiste keuzes te maken, moet je je af en toe in stilte afvragen of je nog in harmonie bent met jezelf.
Ik voelde me leeg en dacht ineens terug aan een zin uit Zie de mens van Manu Keirse en snapte wat ik miste: dat gevoel van harmonie! Ik gaf mezelf tijd om stil te staan en herinnerde me weer de dingen die me energie geven.
Enkele maanden geleden bracht een lezeres een radio documentaire onder de aandacht bij ons: Man per Post. De documentaire gaat over de 40-jarige Monique die schrijft met meerdere gevangenen in de Verenigde Staten. Één van die gevangenen krijgt gevoelens voor Monique en spreekt deze naar haar uit, waarna er voor Monique een periode aanbreekt waarin zij probeert te ontdekken of die gevoelens wederzijds zijn en wat ze daar dan toch mee aan moet.
Het luisteren van de documentaire vond ik zelf erg bijzonder. Sowieso omdat ik het medium radio documentaire heel bijzonder vind. Ik heb het al vaker uitgelegd over de audiobrief, maar het luisteren maakt dat ik me juist extra concentreer en het soms net voelt alsof ik zelf bij de ander in de woonkamer zit. Ik vind het heel intiem om iemand zo te horen vertellen over haar gevoelens via de radio, zoals Monique doet in de documentaire.
Luisterbeleving van José
De documentaire werd getipt door José, zij schrijft zelf met gevangenen en luisterde zo met extra interesse. Ik vroeg haar wat het met haar had gedaan om naar de documentaire te luisteren en mocht daar iets met jullie over delen:
Ik vond het heel bijzonder om te horen, ook om te horen hoe verschillend Linda en Monique met de penvriendschap omgaan. Zelf zit ik er een beetje tussenin; ik ben niet direct duidelijk geweest over de kans op liefde/relatie, zoals Linda dat wel was. Ik ben daar snel wél duidelijk in geworden, omdat ik geen valse verwachtingen wilde wekken. Mijn penpal heeft namelijk wat toespelingen gemaakt, wat het schrijven wat moeizamer maakte. Ik voelde mij wat minder vrij om te schrijven wat er in me opkwam en was op mijn hoede geen dingen te schrijven die een verkeerde indruk zouden geven. Inmiddels vinden we de ‘flow’ weer terug samen. Voor een huwelijk kiezen, zoals Monique doet, zou ik zelf niet doen. Nu is dat natuurlijk makkelijk gezegd wanneer je niet verliefd bent, en is de man met wie ik schrijf ook meer van mijn vaders’ dan van mijn eigen leeftijd.
Zelf herkende ik me wel in de beleving van José. Ik heb een penpal nooit concreet verteld wat er wel/niet zou gebeuren, maar heb zelf ook niet ervaren dat een penpal daar ooit toespelingen op maakte. Ik realiseerde me zelfs dat in het contact met Tony hij nog nooit iets gezegd of gevraagd heeft waar ik me oncomfortabel bij voelde. Hij liet mij de grenzen bepalen en hield zich daar aan en vroeg me ernaar als hij ergens niet zeker van was. Uiteindelijk is het contact met Tony ook daardoor uitgegroeid tot een hele echte vriendschap en daarin herken ik toch weer een stukje van Monique. Want ook al gaat er tussen Tony en mij nooit een huwelijk ontstaan, ik ken wél de ervaring waarbij de band de situatie overstijgt en je elkaar echt van mens tot mens leert kennen.
José vond ook een stuk herkenning.
Ik herken wel wat er gezegd wordt; dat brieven enorm belangrijk zijn voor gevangenen. Voor hen ben je de lijn naar de buitenwereld, ‘mijn’ penpal schrijft ook met meerder mensen (inderdaad niet allemaal wanhopige alleenwonende vrouwen) en zou het liefst nog meer contacten krijgen. Dat is wel iets wat ik me na het horen van deze documentaire weer extra ben gaan realiseren. Soms verbaast het me hoeveel mijn penpal nog te schrijven heeft, gezien het feit dat hij zoveel opgesloten zit en met name medegevangenen ziet. We schrijven over van alles en nog wat; dagelijkse dingen, politiek, religie… Inmiddels weet ik waarvoor hij is veroordeeld, maar ik heb hem dit nooit direct gevraagd. Het leek me dat ik dan toch met een soort vooroordeel zou beginnen aan de penvriendschap. Overigens heeft de wetenschap mijn kijk op hem niet veranderd, misschien schrijven we daarvoor ook al te lang (een jaar of 7)…
Voor mij blijft wat ik eerder in blogs geschreven heb staan. Ik ben niet van plan opnieuw met iemand te gaan schrijven, maar met Tony is het contact erg fijn. Inmiddels heb ik ook zijn stem wel eens gehoord en bewegend beeld gezien. Het was verrassend zijn accent te horen en het maakte het contact extra persoonlijk. Het gaf ook iets meer vrijheid om te praten over hoe zijn leven daar er echt uit ziet, doordat er bij brieven altijd de kans is dat ze gelezen worden en er dus van alles niet in kan staan. Ik heb me wel eens afgevraagd of ik Tony zou kunnen bezoeken, maar de onderneming is zo groots en bovendien is de kans van slagen beperkt door de grote afstand en alle regels die er bestaan. Als ik pech heb reis ik de hele reis, om vervolgens te ontdekken dat er die maand geen bezoek mag komen om wat voor reden dan ook. Het vreemdste in het hele contact is wel dat na zoveel jaar, het ook normaal wordt. Zijn leven is zijn leven en het mijne is het mijne, het kon niet meer verschillen van elkaar dan het doet, maar dat is altijd zo geweest. We weten samen niet beter.
Na een dag lang druk bezig zijn met allerlei klusjes, van boodschappen tot luiers verschonen, kleppert tegen het einde van de dag ineens de brievenbus. Op de deurmat landt een enveloppe gemaakt van handgeschept papier, dichtgeknoopt met een strikje. Ik herken het handschrift niet en gedreven door mijn nieuwsgierigheid maak ik de enveloppe direct open. Het is een brief van een dierbaar iemand die ik een paar dagen eerder heb gezien toen onze gezinnen met elkaar een boswandeling maakten. Staand bij het gasfornuis, want het is eigenlijk tijd om te gaan koken, lees ik direct de brief. In de brief wordt beschreven wat ik voor diegene beteken, wat ze voelt als ze tijd met mij doorbrengt en wat ik in haar raak. Het is toevalligerwijs de vierde brief die ik die week ontvang die iemand recht vanuit het hart voor mij heeft geschreven, waarbij ik me bij het lezen ervan geraakt, ontroerd en vooral ook gezíen voel. Gezien in wie ik ben, wat ik doe en de liefde die ik de ander geef. In die week realiseer ik me dat het begrip ‘liefdesbrief’ veel breder is dan alleen de brief met liefdesverklaring. Dat een brief die is geschreven vanuit welke vorm van liefde dan ook een liefdesbrief genoemd kan worden. Ik voelde me in elk geval innig geliefd, die week.
A real love letter is made of insight, understanding, and compassion. Otherwise it’s not a love letter. A true love letter can produce a transformation in the other person, and therefore in the world. But before it produces a transformation in the other person, it has to produce a transformation within us. Some letters may take the whole of our lifetime to write.
Bovenstaande quote van Thich Nhat Hanh beschrijft waarom ik niet alleen de brieven van een erkende of anonieme geliefde als liefdesbrieven ervaar. Uiteindelijk is liefde een veel breder begrip dan alleen de romantische liefde. Niet alleen in het ontvangen maar ook in het schrijven van liefdesbrieven vind ik veel kracht. Zo merk ik bijvoorbeeld als ik iemand ga schrijven bij het teruglezen heel snel welke stukken helemaal oprecht zijn en in welke stukken ik schrijf met een verborgen agenda zoals indruk willen maken, of iemand willen overtuigen van mijn gelijk of iemand iets willen leren. Als ik zulke stukken teruglees begin ik de brief altijd opnieuw, waarbij ik dit keer probeer om echt niets voor elkaar te krijgen maar alleen op te schrijven wat er in mij leeft als ik aan die persoon denk. Het maakt elke brief ook zo uniek doordat aan wie ik schrijf ook beslist wáár ik over schrijf en wie die persoon voor mij is heeft daar invloed op.
Allereerst wensen we jullie natuurlijk allemaal een prachtig 2018! Wij gaan weer met frisse moed van start. We hebben de adventskalender afgerond, waarin inmiddels alle win-acties zijn gesloten, alle mailtjes zijn beantwoord en alle reacties aandachtig zijn gelezen. Verder hebben we allemaal weer een vakantie vol (be)leven gehad, wat vooral dient als een hele lading inspiratie voor een nieuw blog-jaar.
We beginnen echter niet met een bericht van onszelf, maar met een intrigerende oproep om een bijdrage te leveren aan een heus theaterstuk! Lees hieronder wat de bedoeling is en hoe jij tot inspiratie kan verworden.
Brievenschrijvers gezocht!
De theatervoorstelling this is my letter to the world, that never wrote to me zoekt brievenschrijvers!
“Je kent mij niet, en terwijl ik dit schrijf ken ik mezelf ook niet helemaal.” – David Grossman
We spreken het volgende af: We schrijven maximaal tien brieven. Daarna nooit meer. We zullen elkaar nooit ontmoeten. We hebben een radicaal eerlijke relatie, we liegen niet.
Anouk van Kolfschoten en Lola Bogaert schrijven brieven naar onbekenden en wachten op reactie. Ze willen weten hoe het is om een relatie te hebben die louter op papier bestaat. Ze willen fantaseren over degene waarmee ze corresponderen. Ze willen dromen. Ze willen uitkijken naar de postbode. Ze willen wachten. Wachten op woorden van een onbekende. Ze willen ervaren hoe het voelt om de tijd te laten verstrijken. Ze willen verlangen. Verlangen naar contact. Een reactie.
De brieven vormen het materiaal voor de voorstelling die na de zomer van 2018 in première zal gaan op Festival MoMeNT in Tongeren en daarna tourt door België en Nederland. Wil jij meeschrijven aan dit project? Meld je dan aan via: schrijfeenbriefnaarons@gmail.com
“Ik was alleen, alleen en verdrietig. Ik hoorde niets meer van de anderen en ik had niemand om mee te praten. Op school was ik te verlegen om vriendjes te maken en mijn enige maatje was de grote hond in huis, die altijd bij de kachel lag en tussen wiens poten ik me al dromend nestelde. Niets leek mijn verdriet te kunnen verzachten, tot er op een dag een heel klein boekje werd bezorgd. ‘Het komt van je vader,’ werd er gezegd. Een koerier van het verzet had het in een envelop afgegeven. Ik opende het schriftje, dat gevuld was met vaders prachtige tekeningen, zijn grapjes, en bovenal, met nieuws over de familie, dat hij had opgeschreven zonder namen te noemen, want dat was te gevaarlijk geweest.”
Stel je voor: je bent zes jaar oud en de oorlog breekt uit. Je bent Joods en als Jood ben je anders dan de anderen: er moet een grote gele ster op je kleding genaaid zitten, je mag niet meer werken en ook in het donker de straat niet meer op. Bovendien gaat het gerucht dat de Duitsers Joden oppakken en hen naar kampen brengen, vernietigings- of dodenkampen. Je vader besluit dat je moet onderduiken. En vanaf dat moment wordt alles anders. Je leventje lijkt in niets meer op wat het was. Je krijgt een andere naam, je moet je identiteit verborgen houden en je moet je houden aan een lijst van dingen die je niet mag zeggen en niet mag doen. Je wordt door je vader van de ene naar de andere plek gebracht en je weet niet waar je zieke moeder is. Drie gezinnen bieden je onderdak en uiteindelijk word je zelfs van je zus gescheiden en kom je helemaal alleen in een nieuw gastgezin terecht. Je hoort bombardementen, je weet niets van je familie en je bent doodsbang.
’n Praatje met Lieneke
Maar op een dag wordt er een boekje bezorgd. Er wordt je verteld dat het van je vader komt. Als je het boekje opent, vind je prachtige tekeningen van je vader en nieuws over je familie. Wat zou dat met je doen? Kan je je dat voorstellen?
Afgelopen zomer kwam Shay Kreuger samen met VPRO Dorst bij mij langs om te praten over de briefvriendschap tussen Tony en mij voor de mini docuserie Brieven van Pancho. Shay is namelijk DJ bij Radio FunX, een zender die in de Nederlandse gevangenis vaak aan staat. Zo ontvangt zij af en toe post uit de gevangenis, maar bij één iemand besloot zij terug te schrijven. De ervaring van deze briefwisseling maakte zoveel nieuwsgierigheid in haar los, dat zij op zoek ging naar verhalen van andere mensen. In de eerste aflevering is dat het verhaal van Tony en mij, in de tweede aflevering gaat het over Jeffrey die vast zit en liefdesbrieven krijgt en in de derde aflevering over Rodney die na een periode in de gevangenis werkt met jongeren om hen te behoeden voor fouten die hen daar ook doen belanden.
Samen met Shay bekijk ik de brieven van Tony. Still uit de docuserie van VPRO Dorst
NPO belde mij recent voor een update, in verband met hun themaweek rondom gevangenschap. In het dossier “Achter Tralies” is te lezen hoe het nu gaat met Tony en mij. Lees het hier: https://www.npo.nl/npo3/dossier-achter-tralies
Sowieso nieuwsgierig naar schrijven met gevangenen? Ik schreef een inleiding, een blog over Tony, een blog over Simon en een blog over M.
Na een dag lang druk bezig zijn met allerlei klusjes, van boodschappen tot luiers verschonen, kleppert tegen het einde van de dag ineens de brievenbus. Op de deurmat landt een enveloppe gemaakt van handgeschept papier, dichtgeknoopt met een strikje. Ik herken het handschrift niet en gedreven door mijn nieuwsgierigheid maak ik de enveloppe direct open. Het is een brief van een dierbaar iemand die ik een paar dagen eerder heb gezien toen onze gezinnen met elkaar een boswandeling maakten. Staand bij het gasfornuis, want het is eigenlijk tijd om te gaan koken, lees ik direct de brief. In de brief wordt beschreven wat ik voor diegene beteken, wat ze voelt als ze tijd met mij doorbrengt en wat ik in haar raak. Het is toevalligerwijs de vierde brief die ik die week ontvang die iemand recht vanuit het hart voor mij heeft geschreven, waarbij ik me bij het lezen ervan geraakt, ontroerd en vooral ook gezíen voel. Gezien in wie ik ben, wat ik doe en de liefde die ik de ander geef. In die week realiseer ik me dat het begrip ‘liefdesbrief’ veel breder is dan alleen de brief met liefdesverklaring. Dat een brief die is geschreven vanuit welke vorm van liefde dan ook een liefdesbrief genoemd kan worden. Ik voelde me in elk geval innig geliefd, die week.
